ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΑΧΑΪΑΣ

Πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 3 Μαρτίου στην Πάτρα ημερίδα με θέμα «Πόλη και Πολιτισμός» που διοργανώθηκε από την Δημοκρατική Αριστερά Αχαΐας.

Στη συνάντηση, υπό το συντονισμό του μέλους του ΝΕ Αχαΐας της ΔΗΜΑΡ, Τάκη Γασπαράτου, έγινε μια γόνιμη συζήτηση και αναπτύχθηκε πλούσιος προβληματισμός για το πώς η Πάτρα μπορεί να ενισχύσει μέσω του πολιτισμού την εικόνα της και το πώς θα μπορέσει να βρει την ταυτότητα της.

Ο Κώστας Γασπαρινάτος από τον τομέα Πολιτισμού της ΔΗΜ.ΑΡ. στην εισήγηση του έθεσε το αρχικό πλαίσιο και σχολίασε τη διευρυμένη έννοια του πολιτισμού που περιλαμβάνει κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτικούς στόχους και μπορεί να λειτουργήσει ως φορέας της αστικής οικονομικής ανάπτυξης. Ακόμα μίλησε για την έννοια της πόλης, των θεσμών και των δυνάμεων που δραστηριοποιούνται, των κινημάτων και των οργανώσεων της, των ανθρώπων της και των κοινωνικών τους σχέσεων. «Η μελέτη μιας πόλης πρέπει να είναι μελέτη των επιδράσεων που της ασκούνται και των δράσεων που επιτυγχάνονται στο εσωτερικό της. Σε μία ολοκληρωμένη αναφορά για την πόλη θα πρέπει να αποκωδικοποιούνται  τα «κύματα» και τα «ρεύματα» που αναδεικνύει, την κρυμμένη καθημερινή ζωή  και τη μυστική της «κουλτούρα». Τέλος, έθεσε την αναγκαιότητα του πολιτισμού σε περιόδους κρίσης και το πώς αυτός μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα κοινωνικής συνοχής.

Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν έξι παρεμβάσεις από ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στην Πάτρα και έχουν συνδεθεί μαζί της στην επιστημονική ή επαγγελματική τους καριέρα.

Ο δημοσιογράφος και εκδότης Ανδρέας Τσιλίρας σχολίασε την κατάσταση που επικρατεί στον πολιτιστικό τομέα του Δήμου. Ανελυσε με αριθμους την πολιτιστικη κινηση στην πολη και κατεληξε ότι υπαρχει σοβαρό έλλειμμα συνεργασίας μεταξύ των πολιτιστικών φορέων.

Ο Γιάννης Φρέρης από την ΜΚΟ «Πυλώνες αλληλεγγύης», μίλησε για τον εθελοντισμό και ανέλυσε το νέο μοντέλο εθελοντισμού που προκύπτει από τη δημιουργία της ΜΚΟ «Πυλώνας αλληλεγγύης» και τις δράσεις που αναπτύσσει η συγκεκριμένη οργάνωση.

Ο μουσειολόγος Ξενοφών Παπαευθυμίου, αναφέρθηκε στη λειτουργία του Αρχαιολογικού Μουσείου της Πάτρας και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Τόνισε την ανάγκη της διεύρυνσης των δράσεων που διοργανώνει, την προσέλκυση νέου κοινού, τη διαμόρφωση των εξωτερικών χώρων και τη σηματοποίηση της πόλης.

Ο αρχιτέκτονας Στάθης Χρυσικόπουλος, σχολίασε το καρναβάλι ως πολιτιστικό θεσμό της Πάτρας. Αναφέρθηκε στην σημασία του στην προσέλκυση επισκεπτών καθώς και την ενίσχυση τόσο από το Δήμο όσο και από τις ίδιες τις δυνάμεις της πόλης ώστε να γίνει σημαντικός παράγοντας πολιτιστικού τουρισμού.

Ο βουλευτής της ΔΗ.ΜΑΡ Νίκος Τσούκαλης, υπογράμμισε τη σημασία του παραλιακού μετώπου της Πάτρας καθώς και την αναγκαιότητα να στραφεί η πόλη προς τη θάλασσα. Η ανάπτυξη του λιμανιού θα προσφέρει στην πόλη την ταυτότητα που χρειάζεται αλλά θα τη σηματοδοτήσει ως πύλη αλλά και προορισμό. Ανέφερε ακόμα παραδείγματα ευρωπαϊκών πόλεων που χρησιμοποίησαν το θαλάσσιο μέτωπο ως εργαλείο ανάπτυξης αλλά και ως σημαντικό στοιχείο της ταυτότητας τους.

Ο αναπληρωτής καθηγητής του πανεπιστημίου, Στάθης Μπάλιας σε γραπτή του παρέμβαση κατέθεσε μια σειρά συγκεκριμένων προτάσεων για τη σύνδεση του πανεπιστημίου με την πόλη στον πολιτιστικό τομέα με κυριότερη τη συγκρότηση μόνιμης ομάδας από πανεπιστημιακούς και καλλιτέχνες της τοπικής κοινωνίας για τη διευκόλυνση της καλλιτεχνικής δημιουργίας στο Πανεπιστήμιο και στην πόλη.

Ο τέως Δήμαρχος Καλαμάτας, Σταύρος Μπένος, απέστειλε σύντομη παρέμβαση για το θέμα του φεστιβάλ όπου προτείνει την καθιέρωση θεματικού φεστιβάλ που επιβάλλεται να έχει διαγωνιστικό μέρος για πρωτοπόρες πειραματικές καλλιτεχνικές απόπειρες.

Τις οργανωμένες παρεμβάσεις έκλεισε ο καθηγητής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης και του Ανοικτού Πανεπιστημίου, Γιάννης Ιωαννίδης, που τόνισε το συνδυασμό της μελέτης του πολιτιστικού χώρου και του χώρου της πόλης σε εποχές γενικευμένης κρίσης. Επίσης την ανάδειξη ορισμένων σημαντικών θεμάτων όπως είναι η ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και η ανάπτυξη του κοινωνικού κεφαλαίου μέσω του πολιτισμού σε τοπικό επίπεδο, η αλληλέγγυα - κοινωνική οικονομία και η ανάγκη για νέες μορφές κοινωνικοπολιτιστικών συνεργασιών.

Στη συνέχεια αναπτύχθηκε μια πλούσια και γόνιμη συζήτηση με το κοινό στην οποία αναδείχθηκαν κυρίως τα παρακάτω ζητήματα:

• Την αναζήτηση την ταυτότητας της πόλης και της ενίσχυσης της
• Την ανάληψη πρωτοβουλιών για την ενδυνάμωση των τριών τοπόσημων της Πάτρας (Αγίου Ανδρέα, Γέφυρας, Αρχαιολογικού Μουσείου)
• Τη σύνδεση του Πανεπιστημίου με την πόλη και στον πολιτιστικό τομέα
• Τη αναζήτηση και την ενίσχυση πολιτιστικών δράσεων που επιφέρουν ανάπτυξη (οινοποιία, γαστρονομία, θρησκευτικός τουρισμός κ.λπ)

Ακολουθει το υλικο της ημεριδας 

1. Εισηγηση  Κώστα Γασπαρινάτου από τον τομέα Πολιτισμού της ΔΗΜ.ΑΡ με θεμα ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

https://docs.google.com/open?id=0B_aniJFz99m8dElYZEhtUHpRRW10Mm5sbmtwMUxZZw

2, Εισηγηση Ανδρεα Τσιληρα 

Τοπικοί πολιτιστικοί φορείς

Όταν ο Τάκης μου μίλησε για την αποψινή εκδήλωση και για το θέμα των τοπικών πολιτιστικών φορέων που ήθελε να συζητήσουμε, του διευκρίνησα ότι θα προτιμούσα να μην ασχοληθώ με τους φορείς που εντάσσονται στη δικαιοδοσία του Δήμου Πατρέων. Κι επειδή φοβάμαι ότι μάλλον με παρεξήγησε, χρωστάω μια διευκρίνιση:

Στη συγκυρία που ζούμε στην Πάτρα, με τον Καλλικράτη και την κρίση να καταδυναστεύουν οικονομικά και γραφειοκρατικά το Δήμο Πατρέων και με τη Δημοτική Αρχή να εμφανίζει συμπτώματα τραγικής ανυπαρξίας και έλλειψης στοιχειωδών ικανοτήτων διοίκησης, είναι σχεδόν ουτοπικό να συζητήσουμε για το τι μπορούν ή τι δεν μπορούν να κάνουν οι πολιτιστικοί φορείς του Δήμου.

Ας πούμε δηλαδή ότι συζητάμε για τη Δημοτική Βιβλιοθήκη η οποία όχι μόνο δεν έχει ψηφιοποιηθεί και δεν υφίσταται στο Ίντερνετ, αλλά την τελευταία φορά που έκανε δράσεις εξωτερίκευσης (πρόπερσι για τον εορτασμό των εκατό χρόνων της) περιορίστηκε σε κοσμικές εκδηλώσεις και δεν ανέλαβε καμία σοβαρή πρωτοβουλία ενίσχυσης των υποδομών της ή του εκπαιδευτικού της ρόλου.

Ή ας πούμε ότι μιλάμε για το ΔΗΠΕΘΕ που έχει επιλέξει, μαζί με ολόκληρη την πόλη, να αφήσει το Δημοτικό Θέατρο του Τσίλλερ να καταστρέφεται και που δεν έχει καμία ολοκληρωμένη πρόταση για το πώς θα πρέπει να αναπτυχθεί ο θεσμός συνολικά, με δεδομένο ότι αυτό που ξέραμε ως τώρα για ΔΗΠΕΘΕ, πρέπει να το ξεχάσουμε.

Πώς όμως να μιλήσεις στα σοβαρά γι’ αυτά τα θέματα και πώς να περιμένεις άμεσες και συγκεκριμένες απαντήσεις, όταν αυτό που κυριαρχεί στη δημόσια ατζέντα της συζήτησης στην πόλη για το Δήμο είναι οι προσωπικές αντιπαραθέσεις, τα ουσιαστικά προβλήματα λειτουργίας, το τραγικά υποτιμητικό για όλους μας επίπεδο συζήτησης εντός του Δημοτικού Συμβουλίου και κυρίως η αμοιβαία έλλειψη εμπιστοσύνης ανάμεσα στο Δήμο και την πόλη.

Επομένως: Ή θα πρέπει να αναλωθούμε σε θεωρητικές προτάσεις και προσεγγίσεις (συνήθως χιλιοειπωμένες) ή θα πρέπει να δούμε την τρέχουσα περίοδο ως μια κακή παρένθεση και να προσπαθήσουμε να συζητήσουμε για την πολιτιστική παραγωγή της πόλης, αφήνοντας προς το παρόν έξω το Δήμο. Προσωπικά προτιμώ τη δεύτερη εκδοχή…

Ας ξεκινήσουμε με κάποια νούμερα, που δίνουν ενδιαφέρουσες αφορμές:

Πρώτον, στο χώρο του θεάτρου. Αν δε έχω κάνει κάποιο σοβαρό λάθος στο μέτρημα, από τον Οκτώβριο ως σήμερα έχουν ανέβει στην Πάτρα τουλάχιστον 20 θεατρικές παραστάσεις, σε 6-7 διαφορετικούς θεατρικούς χώρους, με συνολικό αριθμό εισιτηρίων που μπορεί και να αγγίζει τις 10.000, και με δύο από τους θεατρικούς χώρους να αποτελούν ιδιωτικές επαγγελματικές προσπάθειες πλήρως αυτοσυντηρούμενες.

Δεύτερο παράδειγμα, από το χώρο του βιβλίου. Στην Πάτρα λειτουργούν τα τελευταία χρόνια 6-7 ιδιωτικοί εκδοτικοί οίκοι, με παραγωγή 5 – 20 βιβλίων κάθε χρόνο ο καθένας και με αρκετά από αυτά τα βιβλία να έχουν μια τουλάχιστον αξιοπρεπή πορεία σε όλη την Ελλάδα. Αν στην εκδοτική αυτή παραγωγή, προσθέσουμε και τα βιβλία που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου Πατρών και του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, καθώς και τις λίγες εκδοτικές απόπειρες άλλων φορέων ή τις αυτοεκδόσεις, φτάνουμε σε ένα μέσο όρο περίπου 90-100 βιβλία που γράφονται και παράγονται στην πόλη κατ’ έτος.

Παράδειγμα τρίτο από το χώρο του σινεμά: Στο μηνιαίο πρόγραμμα των κινηματογραφικών προβολών στην πόλη, εκτός τους κλασικού δικτύου του πολυκινηματογράφου, θα συναντήσετε περί τους 6-7 φορείς (με προεξάρχουσα την Κινηματογραφική Λέσχη) που προβάλλουν 1-2 φορές την εβδομάδα ταινίες υψηλού επιπέδου και που συγκεντρώνουν σε δωρεάν ή με εισιτήριο προβολές, περίπου 800 άτομα την εβδομάδα. Σε αυτά τα άτομα θα πρέπει να προσθέσουμε και όσους παρακολουθούν τις έκτακτες προβολές που σποραδικά γίνονται στο Πανεπιστήμιο, σε κινηματογραφικές εκδηλώσεις, σεμινάρια, ακόμα και σε πλατείες ή πεζόδρομους.

Σημείωση: Είχε κάποτε υπολογιστεί ότι ένας Δημοτικός Κινηματογράφος θα ήταν βιώσιμος αν μπορούσε να εξασφαλίσει μόλις 30 εισιτήρια την ημέρα. Κάν’ τε τον πολλαπλασιασμό και εξηγήστε γιατί το σχέδιο δεν προχώρησε ποτέ…

Συνοψίζοντας τα νούμερα: 800 τουλάχιστον άτομα την εβδομάδα σε κινηματογραφικές προβολές, 10000 θεατρικά εισιτήρια σε πέντε μήνες, 2 ιδιωτικά επαγγελματικά θέατρα  και 100 βιβλία κάθε χρόνο που παράγονται στην Πάτρα. Υπάρχουν κι άλλα τέτοια νούμερα: Τα εκατοντάδες μέλη των τοπικών χορωδιών, οι στρατιές των ανήλικων και ενήλικων σπουδαστών του Εικαστικού Εργαστηρίου του Δήμου όπου γίνεται σπουδαία δουλειά, το γεγονός ότι η πιο δραστήρια δισκογραφική ελληνική εταιρεία εδρεύει στην πόλη, ακόμα κι αυτή η μία ιδιωτική γκαλερί που λειτουργεί εδώ κι ένα χρόνο, μετά από 20 σχεδόν χρόνια που είχε να λειτουργήσει μια τέτοια αποκλειστικά εικαστική, ιδιωτική προσπάθεια στην πόλη…

Τότε γιατι η εντύπωση που επικρατεί είναι ότι στον πολιτισμό στην πόλη δεν γίνεται τίποτα;

Κάποιες σκόρπιες απαντήσεις: Γιατί υπάρχει σοβαρό έλλειμμα συνεργασίας μεταξύ των πολιτιστικών φορέων, γιατί η προβολή των εκδηλώσεων δεν γίνεται συνήθως σωστά και γιατί υπάρχουν δεκάδες δημόσιες, δημοτικές ή κοινωφελείς πολιτιστικές υποδομές που παραμένουν ανεκμετάλλευτες και που θα μπορούσαν να έχουν λύσει τα χέρια πολλών και να έχουν απογειώσει το έργο τους.

Ένα συμπέρασμα που έχω βγάλει, γιατί προφανώς υπάρχουν κι άλλα, είναι πως δεν έχουμε πάρει στα σοβαρά αυτό που λέμε πολιτισμό στην πόλη. Δεν έχουμε αντιληφθεί ότι εκτός από ένας γοητευτικός κλάδος για τα χόμπι και τον ελεύθερο χρόνο μας, ο τοπικός πολιτισμός είναι και μια αγορά, στην οποία απασχολούνται άνθρωποι με σπουδές και γνώσεις και από την οποία ζουν οικογένειες και χρηματοδοτούνται υποδομές.

 Μιλώντας για χρηματοδότηση, ας μην αφήσουμε ασχολίαστο ένα δεδομένο: Τα τελευταία 20 χρόνια οι πολιτιστικοί φορείς της Πάτρας που διεκδίκησαν χρηματοδότηση από ένα ευρωπαϊκό έργο, ένα διεθνές ίδρυμα ή που συμμετείχαν σε διακρατικές συνεργασίες, μετα βίας ξεπερνούν τους 4 ή 5. Προτιμάμε όλοι μας να βασανιζόμαστε κατά μόνας για λίγα ψίχουλα στους διαδρόμους του Δήμου, της Περιφέρειας, του υπουργείου Πολιτισμού ή στα γραφεία των 4-5 τοπικών επιχειρήσεων που είναι οι μόνιμοι χορηγοί πολιτιστικών εκδηλώσεων, συνήθως χωρίς σοβαρά ανταποδοτικά οφέλη.

Αν όμως συνεργαστούμε, τολμήσουμε να ανοιχτούμε στο εξωτερικό (το διαδίκτυο μας έχει φέρει όλους πιο κοντά πλέον…) και δούμε τις πολιτιστικές δράσεις λίγο πιο φιλόδοξα και οργανωμένα, τότε θα μπορέσουμε να βρούμε άλλες πηγές χρηματοδότησης, λιγότερο ψυχοφθόρες, που θα μας δώσουν περισσότερες δυνατότητες παραγωγής έργου και θα μας γεμίσουν με νέες εμπειρίες και γνωριμίες.

Μια παρατήρηση για το τέλος: Χωρίς να θέλω να μπω στην εντέλει βαρετή συζήτησης περί σύνδεσης του Πανεπιστημίου με την πόλη, πρέπει να παραδεχτούμε ότι έχουμε βάλει στο περιθώριο τους νέους ανθρώπους, τους φοιτητές και όλα όσα συμβαίνουν στα τρία ακαδημαϊκά ιδρύματα της Πάτρας.

Τα γκράφιτι, η χρήση των νέων τεχνολογιών, οι απίστευτες ιδέες που βγαίνουν για την Πάτρα από τους φοιτητές της αρχιτεκτονικής, τα κείμενα και οι μουσικές των φοιτητών που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, το γεγονός ότι κάθε χρόνο στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, δίπλα μας, αποφοιτούν δεκάδες επιστήμονες της πολιτιστικής διαχείρισης, είναι όλα σημάδια πολιτισμού που δεν τα έχουμε αγγίξει καθόλου.

Το «γιατί» είναι ίσως αντικείμενο συζήτησης και για την αποψινή εκδήλωση…

3. Εισηγηση Σταθη Μπαλια, 

Ο ρόλος του Πανεπιστημίου σε μια σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία

Το Πανεπιστήμιο θεωρείται από τη φύση του ο κατ' εξοχήν θεσμός για την παραγωγή των αξιών που μπορούν να συμβάλουν στην οικονομική, κοινωνική, πολιτική και πολιτισμική ανάπτυξη μιας σύγχρονης δημοκρατικής κοινωνίας με ελευθερία, ισότητα και δικαιοσύνη.

Θεωρείται ο θεσμός εκείνος που μπορεί να διαμορφώσει τις συνθήκες τόσο για μια κοινωνία πολιτισμού όσο και για μια βιώσιμη δημοκρατική κοινωνία, στην οποία όλοι οι πολίτες της θα έχουν πρόσβαση στα κοινωνικά αγαθά κατά τρόπο που να διασφαλίζεται η κοινωνική  συνοχή.

 Οι δραστηριότητες του Πανεπιστημίου μπορούν να διαμορφώσουν την προσωπικότητα των φοιτητών / μελλοντικών πολιτών οι οποίοι, μέσα από τα επαγγέλματά τους, θα διαμορφώσουν τους όρους για ένα καλύτερο μέλλον για όλους. Ο ρόλος του Πανεπιστημίου είναι να παράγει γνώση και πολιτισμό, να αναδεικνύει αξίες και να τις μεταδίδει στις νέες γενιές  και στην κοινωνία τόσο μέσα από τη διδασκαλία και την έρευνα όσο και μέσα από
τις σχέσεις που αναπτύσσει με την κοινωνία. Ο ρόλος του Πανεπιστημίου είναι με λίγα λόγια να αποτελεί το πρότυπο δημοκρατικής ζωής για την κοινωνία, στην οποία όλοι οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν όλες τις πλευρές της προσωπικότητάς τους και να
απολαμβάνουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες τους χωρίς διακρίσεις.

Το Πανεπιστήμιο μπορεί να συμβάλει στους παραπάνω στόχους μέσα από τις
εξής δραστηριότητες:

1.      Η διδασκαλία και η έρευνα: Η διδασκαλία στο Πανεπιστήμιο αποσκοπεί στο να διαμορφώσει πολίτες πολιτισμένους (με την καντιανή έννοια: πειθαρχημένους σε κανόνες) και ικανούς να συμβάλλουν στην κοινωνική, πολιτισμική, οικονομική και πολιτική ανάπτυξη της κοινωνίας. Ανθρώπους που να μπορούν να κάνουν ορθές επιλογές σε κάθε πτυχή της ζωής τους και να μπορούν να προσαρμόζονται στις αλλαγές της κοινωνίας (διά βίου
μάθηση)

.
Η έρευνα έχει αποφασιστική σημασία για την ποιότητα της διδασκαλίας αλλά και για την ανάπτυξη της κοινωνίας. Συμβάλλει στη γνώση του ανθρώπου, της φύσης και της κοινωνίας και κατ'επέκταση στην οικονομική ανάπτυξη και στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της κοινωνίας. Η διάχυση των αποτελεσμάτων της έρευνας στην κοινωνία είναι ιδιαίτερα
σημαντική για τη δραστηριοποίηση και τη συμμετοχή των πολιτών στον κοινό βίο και στη συμβολή τους για μια  καλύτερη ζωή όλων. Η παραγόμενη από το Πανεπιστήμιο γνώση, μπορεί να διαχυθεί στην κοινωνία μέσα από εκλαϊκευμένα περιοδικά, διαλέξεις, άρθρα στον τοπικό Τύπο, εκδηλώσεις/αφιερώματα για την παρουσίαση των πειτευγμάτων, κ.λπ.
με πρωτοβουλίες είτε Πανεπιστημίου, των δήμων, των ΜΚΟ, κ.λπ.

2.   Οι αξίες: Το Πανεπιστήμιο είναι ο κατ' εξοχήν θεσμός για την προώθηση   των δημοκρατικών αξιών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της περιβαλλοντικής, κοινωνικής και οικονομικής βιωσιμότητας. Μπορεί να συμβάλει στην  ανάπτυξη των απαραίτητων ικανοτήτων για συμμετοχή των πολιτών στην κοινωνική, πολιτική και οικονομική ζωή, παράλληλα με την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με σκοπό τη διαμόρφωση των
συνθηκών για μια βιώσιμη δημοκρατική κοινωνία. Η εκμάθηση της δημοκρατίας και των αξιών της μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την κατάρτιση των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στις δημοκρατικές αξίες και στον
δημοκρατικό τρόπο ζωής. Πρωτίστως, το Πανεπιστήμιο μπορεί να αναπτύξει
τις ικανότητες του ενεργού πολίτη στους φοιτητές του, δηλαδή την
υπευθυνότητα, την ενσυνείδητη υπακοή στους νόμους, τη συμμετοχή στα
κοινά και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες αποτελούν
συστατικά στοιχεία μιας δημοκρατικής κουλτούρας. Ειδικότερα, το Πανεπιστήμιο, λόγω της θεσμοθετημένης ελεύθερης διακίνησης των ιδεών και της ανοχής στη διαφορετικότητα που το
χαρακτηρίζει ιστορικά, είναι ο θεσμός που μπορεί να προωθήσει τον διαπολιτισμικό διάλογο, μεταφέροντας τις πρακτικές που αναπτύσσονται στους κόλπους του στην ίδια την κοινωνία. Η δημοκρατική κοινωνία και το Πανεπιστήμιο μοιράζονται τις αξίες της ανοχής, του σεβασμού στη διαφορετικότητα και στα δικαιώματα των άλλων και μια διάθεση αναστοχασμού και αμφισβήτησης, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην αλλαγή των στάσεων και των πρακτικών στην κοινωνία, δηλαδή στην κοινωνική αλλαγή. Η εκμάθηση των δεξιοτήτων αυτών μπορεί να αναληφθεί από το Πανεπιστήμιο και να επεκταθεί σε όλες τις πειθαρχίες, όχι μόνο στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, αλλά και στις φυσικές και
θετικές επιστήμες. Η εκμάθηση αυτών των δεξιοτήτων θεωρείται ότι θα συμβάλλει στην ανάπτυξη και τη στερέωση μιας βιώσιμης δημοκρατικής κοινωνίας. Επίσης, το Πανεπιστήμιο, μέσα από τις καθημερινές δημοκρατικές πρακτικές που αναπτύσσονται στο εσωτερικό του αντιπροσωπεύει το πρότυπο για την ανάπτυξη των δημοκρατικών αξιών και  στον χώρο της κοινωνίας, οι οποίες μπορούν να μεταφερθούν στην τελευταία μέσα από ειδικά προγράμματα στα οποία θα συμμετέχουν οι εκπαιδευτικοί που καταρτίζονται από τα πανεπιστήμια. Η ευθύνη του Πανεπιστημίου είναι συνεπώς άκρως σημαντική για τη μετάδοση γνώσεων
και αξιών, την κατανόηση και την απόκτηση του savoir faire που θα καταστήσουν τις κοινωνίες μας βιώσιμες, τόσο με την έννοια της εκπλήρωσης των ελάχιστων κριτηρίων για τη συνέχιση της ύπαρξής τους, όσο και με την έννοια της ικανοποίησης και της διέγερσης όλων πολιτών τους.

3.      Ο πολιτισμός:  Είναι γνωστό ότι τα πιο μεγάλα και πιο διάσημα πανεπιστήμια του κόσμου ενσωμάτωσαν τον πολιτισμό στην ακαδημαϊκή τους ζωή ως ένα θεμελιακό δεδομένο επιτυχίας και αναγνώρισης του κοινωνικού τους ρόλου. Ο πολιτισμός πρέπει να εννοηθεί τόσο ως γενική καλλιέργεια όσο και ως τέχνες, ως επιστήμες και ως πολιτικός πολιτισμός. Εδώ εννοώ τον πολιτισμό ως καλλιέργεια των γραμμάτων και των τεχνών που
διεγείρουν την ανθρώπινη δημιουργικότητα, αναπτύσσουν τη συνεργασία και την ανθρώπινη επικοινωνία και δημιουργούν συνθήκες συμμετοχής στη συλλογική ζωή, άρα και κοινωνικής συνοχής. Το πανεπιστήμιο, μέσα από την ανάπτυξη της επιστήμης και των τεχνών
μπορεί να δημιουργήσει τις απαραίτητες συνθήκες αλληλοτροφοδότησης και
αλληλοϋποστήριξής τους, ώστε και η επιστήμη και η καλλιτεχνική δημιουργία να αποβούν ωφέλιμες για την καλλιέργεια του πολιτισμού στο πανεπιστήμιο και την κοινωνία. Το πανεπιστήμιο καλλιεργεί τις τέχνες μέσα από την έρευνα και τη διδασκαλία, αλλά και μέσα από την καλλιτεχνική δραστηριότητα. Διαθέτει συνεπώς δυνάμεις που μπορούν να μπολιάσει  η μία την άλλη και να παράγουν μεθόδους αποτελεσματικής παρέμβασης στην κοινωνία με σκοπό την καλλιέργεια των πολιτών όλων των κοινωνικών τάξεων, εθνοτήτων και άλλων ομάδων.

Το πανεπιστήμιο, μέσα από τη συνδυασμένη ανάπτυξη μιας δημοκρατικής κουλτούρας και έργων τέχνης που εγγράφονται στη λογικής της τελευταίας, μπορεί να συμβάλει στη διάχυση στην κοινωνία μιας ηθικής που να αξιοδοτεί τους τοπικούς και τους ξένους πολιτισμούς, στην
προοπτική της αλληλοκατανόησης και της συμφιλίωσης διαφορετικών ανθρώπων. Ο πολιτισμός του πανεπιστημίου μπορεί να αποτελέσει το όχημα για δημιουργικότητα, ανακαίνιση και καινοτομία με σκοπό την ανάδειξη των αξιών του ανθρωπισμού, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας για όλους χωρίς διακρίσεις και εξαιρέσεις.

Ορισμένες δράσεις που προτείνονται για τους παραπάνω στόχους:

Α) Συγκρότηση μόνιμης ομάδας από πανεπιστημιακούς και καλλιτέχνες της τοπικής κοινωνίας για να μελετήσουν τις δυνατότητες (θεσμικές, οικονομικές, σε υποδομές) για τη διευκόλυνση της καλλιτεχνικής δημιουργίας στο Πανεπιστήμιο και την πόλη.

Β)  Δημιουργία συντονιστικού κέντρου πληροφόρησης και ενθάρρυνσης των φοιτητών για συμμετοχή στα καλλιτεχνικά δρώμενα του Πανεπιστημίου. Παρουσίαση στην πόλη των δραστηριοτήτων των φοιτητών.

Γ) Δημιουργία ομάδας εθελοντών καλλιτεχνών που να προσφέρουν δωρεάν διδασκαλία σε καλλιτεχνικά θέματα σε φοιτητές, αλλά και πολίτες.

Δ) Οργάνωση σε μηνιαία βάση μιας διάλεξης / καφέ στη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου με θέματα σχετικά με τον πολιτισμό (με την ευρεία έννοια του όρου).

Ε) Οργάνωση σε ετήσια βάση (π.χ. κάθε 1η Μάη) μιας γιορτής ενός μεγάλου καλλιτέχνη με παρουσίαση του έργου του και ενδεχομένως την οργάνωση κάποιου καλλιτεχνικού γεγονότος με έργο του (π.χ. ενός θεατρικού έργου: Μπρέχτ) και στρογγυλά τραπέζια.

ΣΤ) Να εισαχθούν στοιχεία καλλιτεχνικής δημιουργίας σε επιλεγμένα καφέ της πόλης (π.χ. μια έκθεση ζωγραφικής, ζωντανή μουσική από φοιτητές).

Ζ) Δημιουργία ενός καφέ WEB που να ευνοεί την επικοινωνία και τις συζητήσεις μεταξύ των νέων

Η) Δημιουργία ενός open space για την επικοινωνία μεταξύ φοιτητών καιεπαγγελματιών

Θ) Διοργάνωση διαλέξεων στο πανεπιστήμιο και την πόλη με θέματα σχετικά με τη δημοκρατία και τα προβλήματά της, θεωρητικά και στη χώρα μας.

Ι) Ενσωμάτωση οικολογικών θεμάτων και θεμάτων οδικής συμπεριφοράς σε καλλιτεχνικά δρώμενα που θα παρουσιάζονται στην πόλη -και στο πανεπιστήμιο.

ΙΑ) Διοργάνωση εκδηλώσεων στην πόλη με οικογένειες μεταναστών σχετικά με την κουζίνα τους: κάλεσμα στους πολίτες να δοκιμάσουν την κουζίνα τους και να αντιπαραβάλουν τη δική τους, σε μια γιορτή γεύσεων και ανθρώπινης επαφής.

ΙΒ) Διοργάνωση - ενθάρρυνση των νέων για ενασχόληση με τα σπόρ (ημέρα ποδηλάτου, ημέρα τζόκινγ με πικ νίκ στο δασάκι...)

4. Μηνυμα του Σταυρου Μπενου για το Διεθνες Φεστιβαλ

(δοθηκε τηλεφωνικα και αποδιδεται κατά προσεγγιση με ευθυνη των διοργανωτων της ημεριδας)

 Αγαπητοι φιλοι

Για να έχει επιτυχές αποτέλεσμα η οποιαδήποτε δράση πολιτισμού μεταξυ αυτων   και το Διεθνες Φεστιβαλ, πρέπει να έχει ισχυρό ιδεολογικό πυρήνα,  περικλειόμενο από τις παραδόσεις και την πολιτισμική ιστορία του τόπου. Νομίζω πως για την Πατρα πρέπει να ακουμπάει στο αστικό της παρελθόν και στη μεγάλη ιστορία του  λιμανιού της ως εμπορικού και μεταναστευτικού. Δεν μπορεί επομένως παρά να φλερτάρει με τις δυτικές πολιτισμικές επιρροές της πόλης.

Βασικό στοιχείο για την καθιέρωση ενός φεστιβάλ είναι να είναι εξωστρεφές. Αυτό όμως το βασικό στοιχείο επιτυχίας, δεν διασφαλίζεται με κανέναν τρόπο  εάν οι διοργανωτές του δεν αποκτήσουν ισχυρούς δεσμούς με την τοπική  κοινωνία. Το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η κατάκτηση της  εμπιστοσύνης των πολιτών. Το δεύτερο να  πάρουν μαζί τους, να εμπνεύσουν και να  κινητοποιήσουν τις  πάντα καχύποπτες και υποψιασμένες αλλά ζωντανές και δραστήριες δυνάμεις του τόπου. Και εντελει το στερεότυπο διλημμα: Ψυχαγωγία και διασκέδαση, δύο απόλυτα στοιχεία επιτυχίας,  ένα δημιουργικό φεστιβάλ οφείλει να τα συνοψίσει στη φράση ψυχαγωγική διασκέδαση και ακριβώς έτσι να προπαγανδίζεται.

Ακόμα ενα σύγχρονο θεματικό φεστιβάλ επιβάλλεται να έχει (για το θέμα που   θα επιλεγεί) διαγωνιστικό μέρος για πρωτοπόρες πειραματικές  καλλιτεχνικές απόπειρες. Με αυτό τον τρόπο αποκτά τα απαραίτητα στοιχεία  ενός φεστιβάλ πρότασης. Το διαγωνιστικό μέρος του παρέχει δυνατότητες  μιας συνεχούς   εξέλιξής του, το ανοίγει σε διεθνείς συμμετοχές και  του εξασφαλίζει σχετικά χαμηλό κόστος.

Τέλος, να τονίσουμε πως χρειάζεται έναν ισχυρό θεσμικό φορέα υποστήριξης και διαχείρισης και κυρίως όποιος ή όποια κληθεί να αναλάβει την διεύθυνση του εγχειρήματος να είναι  πρόσωπο απολύτως σχετικό με το αντικείμενο,  επικοινωνιακό και με διδακτική πείρα στο θέμα που έχει επιλεγεί.


5. Γιάννης Φρέρης, Γενικός Συντονιστής της Ένωσης Κοινωνικών Φορέων «Πυλώνες Αλληλεγγύης»

Εθελοντισμός

«Θεωρώ ότι πρέπει να γίνεται διάκριση μεταξύ «εθελοντή» που έχει την ελευθερία να πράξει ή να μην πράξει και «αυθυπόχρεου» πολίτη που νιώθει ότι η πράξη και συμμετοχή είναι χρέος προς το σύνολο. Η έλλειψη πολιτικής αγωγής και συλλογικού πνεύματος με κανόνες, φαίνεται πως είναι η αιτία της σχετικής ολιγαριθμότητας των πολιτών που οργανώνονται σε ομάδες, κινήσεις και σωματεία, θέτοντας σαφές ζήτημα αν-αειφόρου ενεργοποίησης. Όλες οι κινήσεις ενεργών πολιτών που επί τη βάσει δημοκρατικού ήθους καταπιάνονται με θέματα κοινωνίας (και περιβάλλοντος), στοχεύουν απλά και έντιμα στην αλλαγή του Κόσμου προς το καλύτερο, πράγμα που αποτελεί ιστορικά και πολιτική επαγγελία. Μιλώντας, λοιπόν, με θέμα τον ενεργό πολίτη σε μία εκδήλωση με τίτλο «Πόλη & Πολιτισμός», θα έλεγα επί της ουσίας -και όχι ετυμολογικά- να συγκρατήσουμε ότι όπως «πολιτική» και «πολιτισμός» βγαίνει από το «πολίτης», με την ίδια λογική θα έπρεπε να βγαίνει το «πολιτικός πολιτισμός» από το «πόλη» και το «πολίτης». Αυτό γιατί όσα καλά και χρήσιμα κάνει ο πολίτης στην πόλη του, είναι το θεμέλιο και η πεμπτουσία της πολιτικής στη δημοκρατία, η οποία είναι πολιτισμός.»