ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΑΧΑΪΑΣ

Άρθρο του Φώτη Κουβέλη στην εφημερίδα "Καθημερινή της Κυριακής"

Η ίδρυση και παρουσία του ΠΑΣΟΚ, αμέσως με τη μεταπολίτευση, συνδέεται με τη διεκδίκηση της κοινωνίας για τον εκδημοκρατισμό του κράτους  και τον δημοκρατικό επαναπροσδιορισμό της πολιτικής.

Με σημαντικό  τον πολιτικό απόηχο και τις συνέπειες  της μετεμφυλιακής περιόδου, καθώς και της νωπής επτάχρονης δικτατορίας, σε βάρος  της πολιτικής  δημοκρατίας, το ΠΑΣΟΚ εκφράζει  το αίτημα της αλλαγής. Καταλαμβάνει και το πολιτικό κενό  που αφήνει η τότε Αριστερά, η οποία αδυνατεί να αντιληφθεί τους ανακαθορισμένους πολιτικο-κοινωνικούς συσχετισμούς και μένει εγκλωβισμένη στις εσωτερικές αντιθέσεις  της, με πολιτικές και ιδεολογικές επιλογές  που δεν άφηναν πίσω  τις κομμουνιστικές παραδοχές και δεσμεύσεις.

Ηγείται ενός  ριζοσπαστικού  κινήματος που προέτασσε το αίτημα του σοσιαλισμού, της εθνικής ανεξαρτησίας, της λαϊκής κυριαρχίας και της κοινωνικής απελευθέρωσης και πέτυχε, με τις αδιαμφισβήτητες ικανότητες του ιδρυτή  του Ανδρέα Παπανδρέου, να εκφράσει το κοινωνικό πολιτικό ρεύμα της αλλαγής, το οποίο σταδιακά μετατράπηκε σε πλειοψηφικό.

Ο αντιδυτικισμός ήταν κορυφωμένος μέσα στην κοινωνία και συστηματικά τον τροφοδότησε  («ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο») με την πολιτική του, μαζί βέβαια και με την πολιτική  του μεγαλύτερου  μέρους  των δυνάμεων της Αριστεράς. Η στάση του αυτή απέβλεπε, κατά κύριο λόγο, στην πολιτική συσπείρωση δυνάμεων στο εσωτερικό της χώρας και ελάχιστα έως καθόλου στο περιεχόμενο και τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής του.

Η διαδρομή του ΠΑΣΟΚ, μετά το 1981, όταν κέρδισε  τις βουλευτικές εκλογές  και την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, σχηματίζοντας την πρώτη, στην ιστορία του τόπου,  σοσιαλιστική, όπως αποκαλούνταν, κυβέρνηση, είναι σχεδόν ταυτισμένη  με την πορεία και την εξέλιξη της χώρας.

Στα πρώτα χρόνια  της κυβερνητικής του θητείας, το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε αντιμέτωπο  με τις προεκλογικές του υποσχέσεις  και τη ρητορική του πλειοδοσία, με αποτέλεσμα να χάσει σημαντικό χρόνο  για να προσγειώσει κυρίως τους οπαδούς του στο έδαφος της πραγματικότητας.

Ιδιαίτερο κεφάλαιο αποτελεί η γενικότερη οικονομική πολιτική του, τόσο της πρώτης (’81-’85) όσο και της δεύτερης (’85-‘89) κυβερνητικής περιόδου.

Η αναπτυξιακή πολιτική που εφάρμοσε  στην περίοδο 1984-1990, στηριγμένη κυρίως στα Μ.Ο.Π. και το Α’ Κ.Π.Σ., προσδιορίσθηκε κυρίως από την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και τη βελτίωση του επιπέδου ζωής  στις αγροτικές και περιφερειακές περιοχές της χώρας, χωρίς ωστόσο να διαμορφώνει στέρεες συνθήκες και προϋποθέσεις μιας συστηματικής αναπτυξιακής  προοπτικής.

Η δημοσιονομική πολιτική εμφάνισε  ελλειμματικά στοιχεία συνεπεία των μισθολογικών αυξήσεων, της διόγκωσης του δημόσιου τομέα  με τις χιλιάδες προσλήψεις και της έντονης χρηματοδότησής του.

Θετικά και σημαντικά καταγράφονται οι θεσμικές αλλαγές που επέφερε με την κατάργηση  των υπολειμμάτων της νομοθεσίας και των συμβόλων  του εμφυλίου πολέμου, το ξεπέρασμα του «φόβου του χωροφύλακα» και τον εκσυγχρονισμό,  ιδιαίτερα του οικογενειακού δικαίου, όπως και με το δικαίωμα της ψήφου των νέων στα δεκαοχτώ.

Η επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στην κυβερνητική εξουσία στα τέλη του 1993, χαρακτηρίζεται από στροφή στα ζητήματα της οικονομικής πολιτικής. Μια στροφή  όμως που δεν αποτελεί  την αντιστοίχηση προς την οικονομική  πραγματικότητα της χώρας και τις ανάγκες της.

Η περίοδος της κυβερνητικής θητείας του ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη, χαρακτηρίζεται από την πολιτική της σταθερής προσήλωσης στην Ευρώπη, με σημαντικό και καθοριστικό γεγονός για την οικονομία της χώρας την είσοδό της στην ΟΝΕ και τη συμμετοχή της Κύπρου στην Ε.Ε.

Ο «εκσυγχρονισμός» όμως του κράτους και οι μεταρρυθμίσεις, που αποτελούσαν τη διακηρυγμένη πολιτική προτεραιότητα και υπόσχεση της κυβέρνησης, δεν προωθήθηκαν, παρά μόνον σε λίγους τομείς. Το κράτος δεν μεταρρυθμίσθηκε, η δημόσια διοίκηση δεν αναδιαρθρώθηκε, η οικονομική πολιτική δεν αντιμετώπισε υπαρκτά και διαχρονικά δομικά προβλήματα, η δε ανάπτυξη, παρά τους υψηλούς ρυθμούς που σημειώθηκαν σε ορισμένη περίοδο, δεν εξασφάλισε σταθερά στοιχεία προοπτικής και εξέλιξης. Οι κοινωνικές ανισότητες δεν περιορίσθηκαν.

Το ΠΑΣΟΚ, με Πρόεδρο τον Γ. Παπανδρέου, επανήλθε το 2009, στην κυβερνητική εξουσία, μετά την αποτυχία και τα αδιέξοδα της πολιτικής της κυβέρνησης της Ν.Δ.

Σήμερα, είναι αντιμέτωπο και πάλι με το περιεχόμενο της αντιπολίτευσης που άσκησε, τις υποσχέσεις που έδωσε, με την οικονομική κατάσταση κρίσης στην οποία βρίσκεται η χώρα και η κοινωνία, με την αναποτελεσματικότητα και την έλλειψη ικανότητας να τη διαχειρισθεί και να την αντιμετωπίσει, με το λιγότερο δυνατό κοινωνικό κόστος.

Μετατοπισμένο στο χώρο του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού, χάνει την κοινωνική του βάση και πιέζεται σε συρρίκνωση.